Na przestrzeni doświadczeń wielu minionych lat pojawia się świadomość konieczność tworzenia w jednostkach gospodarczych modeli biznesowych. Co zatem oznacza to pojęcie?
W literaturze można znajduje się kilka definicji modelu biznesowego.
Timmers podaje, iż model biznesowy to struktura produktu, usługi a także przepływu informacji, zawierająca wyszczególnienie tzw. aktorów biznesowych wraz z ich rolami i opisem potencjalnych korzyści jakie odnoszą.
Z kolei zaś według Portera model biznesowy jest opisem działalności, które gwarantuje zyski. W modelu takim chodzi o metodę przyjętą przez podmiot gospodarczy, dzięki której firma ma powiększać i wykorzystywać zasoby w taki sposób aby oferować klientom większą wartość od konkurencji. Dzięki takiemu działaniu przedsiębiorstwo zamierza osiągnąć wyższe zyski, uzyskać i utrzymać trwałą przewagę konkurencyjną.
Natomiast Amit i Zott określają model biznesowy jako zawartość, strukturę i kierowanie transakcjami tak, aby tworzyć wartość wykorzystując szanse biznesowe.
Obłój definiuje model biznesowy jako połączenie koncepcji strategicznej firmy i technologii jej realizacji, pojmowanej jako budowa łańcucha wartości, który pozwala na skuteczne wykorzystanie oraz odnowę wszelkich zasobów i umiejętności.
Głównym zadaniem modelu biznesowego firmy jest dostarczenie klientom unikatowych wartości. Laudon i Traver wymienia kilka istotnych elementów, które wpływają na modele biznesowe, czyli: propozycja wartości, model przychodów, możliwość wejścia na rynek, konkurencja, przewaga konkurencyjna, rozwój organizacyjny, strategia rynkowa oraz zespół kierowniczy.
Wyróżnia się kilka kategorii modeli biznesowych: B2C (Business-to-Customer), B2B (Business-to-Business), C2C (Customer-to-Customer), P2P (Peer-to-Peer), M-commerce (Mobile Commerce). Ponadto z punktu widzenia wartości jaką stanowi model bizaesowy dla klienta możema wymienić model”PERFA”, czyli P – performance, E – ease of use, R – reliability, F – flexibility, A – affectivity. Zazwyczaj firmy rzadko działają wykorzystując jeden typ modelu. W praktyce przedsiębiorstwa wypracowują model, który jest kombinacją wymienionych rodzajów.